新疆：将建梧桐大泉-伊吾-巴里坤-木垒高速公路
Малайз Malaysia (Малай)
| |
|---|---|
| Т?рийн дуулал: Negaraku "Миний эх орон" | |
| Нийслэл ба томоохон хот | Куала Лумпур[fn 1] 3°8′N 101°41′E? / ?3.133°N 101.683°E |
| Засаг захиргааны т?в | Путражая[fn 2] 2°56′N 101°42′E? / ?2.933°N 101.700°E |
| Албан ёсны хэл | Малай хэл[a][b][c] |
| З?вш??р?гдс?н хэл | Англи хэл[c] |
| Угсаатны б?лг??д |
|
| Шашин (2020)[5] |
|
| Ард т?мний нэршил | Малайзчууд |
| Т?р засаг | Холбооны парламентын ?ндсэн хуульт сонгомол хаант засаглал |
? Хаан | Абдуллах ал-Хадж |
| Анвар Ибрахим | |
| Хууль тогтоох байгууллага | Парламент |
| Деван Негара (Сенат) | |
| Деван Ракят (Т?л??л?гчдийн танхим) | |
| Тусгаар тогтнол | |
| 8 сарын 31, 1957 он[6] | |
| 7 сарын 22, 1963 он | |
| 8 сарын 31, 1963 он[7] | |
| 9 сарын 16, 1963 он | |
| Газар нутаг | |
? Нийт | 330,803[8][9] км2 (67) |
? Усны эзлэх талбай (%) | 0.3 |
| Х?н ам | |
? 2023 тооцоо | 33,200,000[10] (45) |
? 2023 тооллого | 32,447,385[11] |
? Нягтаршил | 101/км2 (116) |
| ДНБ (ХАЧП) | 2023 тооцоо |
? Нийт | ▲ $1.230 их наяд [12] (31) |
? Нэг х?нд ноогдох | ▲ $36,847[12] (54) |
| ДНБ (нэрлэсэн) | 2023 тооцоо |
? Нийт | ▲ $447,026 тэрбум[12] (35) |
? Нэг х?нд ноогдох | ▲ $13,382[12] (66) |
| ОТББИ (2018) | 41.2[13] дундаж |
| ХХИ (2021) | ▼ 0.803[14] маш ?нд?р · 62 |
| М?нг?ний нэгж | Ринггит (RM) (MYR) |
| Цагийн б?с | UTC+8 (МСЦ) |
| Огнооны формат | ??-сс-жжжж |
| Жолооны тал | з??н |
| Утасны томьёо | +60 |
| Домэйн нэр | .my |
.svg)
Малайз (Малай: Malaysia) нь 13 муж, 3 холбооны нутгаас б?рдэх З??н ?мн?д Азийн орон юм. Нийт газар нутгийн хэмжээ нь 330,803 кв.км.[15][16] Нийслэл хот нь Куала Лумпур, Холбооны Засгийн газар Путражаяа хотод байрлана. 2018 оны байдлаар улсын нийт х?н ам 31 сая 890 мянга б?г??д 70 % орчим нь хотод амьдардаг. Албан ёсны хэл-малай.
Улсын газар нутаг нь ?мн?д Хятадын тэнгисээр зааглагдсан хоёр салангид, тодруулбал Энэтхэг-Хятадын хойг дахь Баруун Малайз, Калимантан арал дахь З??н Малайзаас б?тнэ. Малайз нь Тайланд, Индонез, Сингапур, Бруней, Филиппинтэй хиллэнэ.[16] Тус улс нь экваторт ойрхон учраас халуун орны уур амьсгалтай.
Гадаад харилцаа
[засварлах | кодоор засварлах]Н?Б болон З??н ?мн?д азийн олон улсын байгууллага болох АСЕАН-ны гиш??н. М?н Исламын орнуудын хамтын ажиллагааны байгууллага, АПЕК-ын гиш??н орон.
Монгол-Малайзын харилцаа
[засварлах | кодоор засварлах]Монгол Улс Малайз Улстай 1971 оны 9 д?гээр сарын 8-нд дипломат харилцаа тогтоосон. Монгол Улс Малайз Улсыг Бангкок дахь ЭСЯ-наас хавсран хариуцдаг. 1994 оны 4 д?гээр сараас монголчууд 30 х?ртэл хоног Малайз Улсад визг?й зорчих эрхтэй болсон. Малайзад 2017 оны байдлаар 350 орчим монгол иргэн оршин сууж байгаа б?г??д тэдний 250 нь Малайзын их, дээд сургууль, коллеж, хэлний дамжаанд суралцаж байна.
Газар з?й
[засварлах | кодоор засварлах]
Малайз орон 329,847 км2 газар нутаг эзлэсэн дэлхийн 67-р том орон. хойгийн ?рн? Малайз нь Тайландтай, арлын Дорно Малайз нь Индонез, Брунейтэй газраар хиллэдэг. Сингапуртай багахан хоолой дээг??рх г??рээр холбогддог. Тэнгисийн хянах мужаар Вьетнам, Филиппинд тулна. Малайзын хоёр хэсгийг Хятадын ?мн?д тэнгис заагласан.
Энэтхэг-хятадын хойг дахь ?рн? Малайз 740 км урт, 322 км ?рг?н. Хоёр талын нам доор газрыг зааглан голоор нь Титиванса нуруу тогтжээ. Уул нурууд ширэнгэн ойтой, боржин гэх мэт магмын гаралт чулуулагтай. Жохор мужийн ?мн?д ?з??рийн Пиай хошуу Евразийн эх газрын ?мн?д цэг юм. Малаккын хоолойгоор Суматра арлаас зааглагдана. Эргийн урт 1931 км.
Калимантан арал дээрх Дорно Малайз арлын т?в р??, Индонез-Малайзын хил дагуу уул нуруудтай. Крокер нуруу Саравак, Сабах хоёр мужийг тусгаарлана. Энд Малайзын хамгийн ?нд?р Кинабалу уул (4095 м) бий. Саравакт Мулу агуй гэх онцгой тогтоцтой газар байдаг.
Малайз эрэг дагуу олон аралтайгаас Банги арал хамгийн том. Малайз экваторын уур амьсгалтай, их чийгшдэг, дотроо уулын, нам доор газрын, эргийн, м?н муссон салхины н?л??г??р гээд газар газарт ??р байдаг. Жилд дунджаар 250 см хур тунадас унадаг.
Тэмдэглэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ 1963/67 оны ?ндэсний хэлний тухай хуулийн 9-р хэсэгт "?ндэсний хэлний бичиг нь Руми бичиг байх ёстой: энэ нь ?ндэсний хэлэнд ихэвчлэн жави бичиг гэгддэг малай бичгийг ашиглахыг хориглохг?й" гэж заасан байдаг.
- ↑ 1963/67 оны ?ндэсний хэлний тухай хуулийн 2-р хэсэгт "Энэ хуулинд зааснаас бусад бусад хэл болон бусад нийгэмлэгийн хэлтэй холбоотой ?ндсэн хуулийн 152 дугаар з?йлийн 1 дэх хэсэгт заасан хамгаалалтыг харгалзан Малайзын ?ндэсний хэлийг албан ёсны зорилгоор ашиглана" гэж заасан.
- ↑ 3.0 3.1 Малайзын Холбооны ?ндсэн хууль болон 1963/67 оны ?ндэсний хэлний тухай хуулийн 152 дугаар з?йлийг ?знэ ??.
Эшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ "Malaysian Flag and Coat of Arms". Malaysian Government. Эх хувилбараас архивласан: 22 October 2013. Татаж авсан: 9 September 2013.
- ↑ "Minister: Census shows Malaysia's oldest man and woman aged 120 and 118; preliminary census findings to be released in Feb 2022". Malaymail. 17 January 2022. Татаж авсан: 17 January 2022.
- ↑ Department of Statistics Malaysia 2021.
- ↑ "The States, Religion and Law of the Federation" (PDF). Constitution of Malaysia. Judicial Appointments Commission. Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 14 June 2017. Татаж авсан: 29 October 2017.
Islam is the religion of the Federation; but other religions may be practised in peace and harmony in any part of the Federation.
- ↑ "Distribution and Basic Demographic Characteristic Report 2020". Department of Statistics, Malaysia. 14 February 2020. Эх хувилбараас архивласан: 22 Наймдугаар сар 2023. Татаж авсан: 23 Долдугаар сар 2023.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=(help) - ↑ Mackay, Derek (2005). Eastern Customs: The Customs Service in British Malaya and the Opium Trade. The Radcliffe Press. pp. 240–. ISBN 978-1-85043-844-1.
- ↑ "31 Ogos 1963, Hari kemerdekaan Sabah yang rasmi". AWANI. 14 May 2021. Татаж авсан: 1 September 2021.
- ↑ "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. p. 27. Эх хувилбараас архивласан: 27 Арванхоёрдугаар сар 2010. Татаж авсан: 2 Наймдугаар сар 2023.
- ↑ "Malaysia country profile". BBC News. 24 February 2020. Архивласан огноо 26 January 2021. Татаж авсан: 27 January 2021.
- ↑ "Malaysia". The World Factbook (2025 ed.). АНУ-ын Тагнуулын т?в газар. Татаж авсан: 24 September 2022. (Archived 2022 edition)
- ↑ "Population and Housing Census of Malaysia 2020". Department of Statistics, Malaysia. p. 48. Эх хувилбараас архивласан: 28 February 2022. Татаж авсан: 23 March 2022.
- ↑ 12.0 12.1 12.2 12.3 "World Economic Outlook Database, April 2022". IMF.org. International Monetary Fund. April 2022. Татаж авсан: 19 April 2022.
- ↑ "Gini Index". World Bank. Татаж авсан: 20 December 2018.
- ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (англи хэлээр). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Татаж авсан: 8 September 2022.
- ↑ Article 1. Constitution of Malaysia.
- ↑ 16.0 16.1 CIA. The World Fact Book. Malaysia (Memento 9. Тавдугаар сар 2007 цахим архивт). Retrieved December 9 2006.
Цахим холбоос
[засварлах | кодоор засварлах]- Malaysia Department of Statistics
- myGovernment Portal - Malaysia Government Portal
- Bernama - Malaysia national news agency
- Tourism Malaysia - Malaysia tourism portal
- Virtual Malaysia - The Official Portal of the Ministry of Tourism, Malaysia
- Office of the Prime Minister of Malaysia
- Radio Televisyen Malaysia - Government-owned television network
- Malaysia External Trade Development Corporation
- Small Medium Industries Development Corporation
- Malaysia at Encyclopedia Britannica
- Malaysia at The World Factbook
- Malaysia Travel Guide at Lonely Planet
| Б?рэн эрхт улс |
|  | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| |||||||
